دوبار خودكشي كردم،‌ افسرده و غمگينم؟

با سلام و تشكر از ارتباط شما با مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني و آرزوي توفيق روزافزون.
از اين كه چنين احساسات تلخ و آزاردهنده اي را تجربه مي كنيد متاسفيم و شايد درد روحي شما براي ما قابل درك نباشد اما قابل فهم است. فشار رواني حاصل از رنج فراگيري كه توصيف كرديد، روز به روز شما را خسته تر و احساس پوچي و درماندگي را در شما بيشتر مي كند. اما خوشحاليم كه اين بار قبل از هرگونه اقدام نسنجيده و غيرقابل جبران، اقدام به مشاوره كرديد. اين كه خودكشي، حرام و گناهي بس بزرگ و نابخشودني است و عذابي دردناك دارد واقعيتي ست كه شما به خوبي مي دانيد و واضح است كه در آينده چنين كاري نخواهيد كرد چون انسان ضعيفي نيستيد و به دنبال حل مشكل هستيد و اين كه با

يك مركز پاسخگويي ارتباط گرفته ايد گواهي بر اين مطلب است. فردي خودكشي مي كند كه تمام راه ها را بر خود بسته مي بيند، ولي وقتي شما از ما سوال مي كنيد و مي گوييد نمي دانم مشكلم چيست يعني مي دانيد مشكلي وجود دارد كه اگر آن را درك كنيد راهي براي نجات از آن نيز وجود دارد. مشكلي در روح و روان و درون شما كه بيشتر از مسائل بيروني آزارتان مي دهد.
خستگي و رنج شما را قبول داريم و به شما حق مي داديم از وضعيت موجود، ناراحت و گله مند باشيد اما مسلما حق نمي دهيم نااميد باشيد. شايد بدانيد خودكشي اغلب به دليل يأس و احساس شكست، به فكر انسان خطور مي كند كه علت اين يأس و خستگي مفرط را بايد در درون تان پيدا كنيد نه بيرون (عللي مانند منفي بافي، كمال گرايي افراطي، وابستگي غيرواقع بينانه به ديگران و ضعف عزت نفس، منزوي شدن و اجتماعي نبودن و ...) و اين علت، هر عامل استرس زايي باشد قابل درمان است.
ابتدا به شكل علمي تر و ملموس تر، به نوع مشكل و مسير اصلي حل آن توجه كنيد:
گريه هاي ناخواسته، احساس تنهايي، بي انگيزگي، احساس شايستگي پايين و بي ميلي نسبت به ادامه زندگي در شما مي تواند علامت ابتلا به افسردگي باشد. از حالت ها و رفتارهاي خودتان تعجب نكنيد. افسردگي را اغلب انسان ها تجربه كرده اند و به سرماخوردگي روان پزشكي معروف است. فقط گاهي پيشرفت مي كند كه خوشبختانه حتي نوع حاد آن قابل درمان است.
نياز به خودتعيين گري، احترام به خويشتن و معناي زندگي داريد و براي رسيدن به اين احساس و اين بينش مبنايي و انگيزه بخش، به يك دوره درمان شناختي رفتاري نياز داريد. در درمان شناختي، خودپنداره شما و احساسي كه به خودتان داريد مورد بررسي و بازسازي قرار مي گيرد و رفتاردرماني هم زماني توصيه مي شود كه به طور مثال فرد دچار اختلالاتي نظير افسردگي، ترس، كمبود يا فقدان اعتماد به نفس، فشار رواني يا مشكلات بين فردي باشد؛ مشكلاتي كه در عملكرد فرد و روند زندگي روزمره او اختلال ايجاد مي كند به شكلي كه نمي تواند مثل مردم عادي اطرافش، مشغول زندگي طبيعي و روزمره خود باشد، كار كند، ازدواج كند، بخوابد، معاشرت كند و از امكانات و داشته هاي حداقلي زندگي اش لذت و استفاده ببرد حال آن كه موانع لذت بردن و بيماري ها و كمبودهاي اقتصادي خصوصا در جامعه فعلي ما از مشكلات فراگير و همگاني ست اما همچنان زندگي در جريان است و عموم مردم با وجود همين مشكلات، در مسير زندگي به سمت رشد و مبارزه با موانع و لذت بردن از داشته ها و تلاش براي افزايش آن ها در حركتند ولي فرد مبتلا به افسردگي نمي تواند اينچنين باشد.
واضح است كه به خودتان احساس خوبي نداريد و همان طور كه به خوبي اشاره كرديد بعضي رفتارهايتان غيرعادي شده است. اين مي تواند تنها يك تصور باشد اما اگر واقعي باشد با روشي كه بيان شد درمان مي شود به اين شكل كه با تغيير و اصلاح شيوه‌ تفكر و رفتار، احساسات شما تغيير مي كند. اين نوعي روش روان ‌درماني است كه تمركزش بر تأثير باورها، تفكرات و نگرش‌ هاي فرد بر احساسات و رفتارهاي اوست و به شما آموزش مي دهد چگونه در طول زندگي ‌تان فعالانه با مشكلات يا اتفاقات مختلف مواجه شويد و آن ها را پشت سر بگذاريد، احساس بي كفايتي را حل و فصل كنيد و احساس رهايي و شادكامي را تجربه كنيد.
اگر چه مزيت اصلي اين روش ها، امكان استفاده كمتر از دارو به علت عوارض جانبي است، اما حذف كامل دارو امكان پذير نمي باشد. علاوه بر اين، براي جلوگيري از بروز اعتياد به دارو در صورت استفاده طولاني مدت، متخصص آن را در دوز پايين تجويز مي كند. بنابراين با مراجعه به يك روان پزشك و دريافت داروي متناسب، روند درمان و تجربه يك زندگي اميدوارانه را آغاز كنيد. از طرفي خواب براي تداوم سلامتي جسم و روان شما لازم است و دارو ذهن شما را آرام و اضطراب را كم مي كند تا بتوانيد بخوابيد. همچنين هورمون ها و انتقال دهنده هاي عصبي را تنظيم مي كند و آستانه تحمل تان را بالا مي برد تا بتوانيد برنامه هاي زير را اجرا كنيد:
1. در قدم اول يك درمانگر انتخاب كنيد
گاهي تحمل پريشاني و ناكامي نياز به آموزش دارد. همه چيز از فكرتان به شما تلقين و تحميل مي شود و مشكل تان اين است كه در چالش هاي زندگي نمي توانيد واكنش مثبت نشان دهيد. بنابراين بعد از دو هفته مصرف دارو، گفتگوي حضوري با يك روان شناس ماهر و باتجربه، مهم ترين اقدامي ست كه براي بررسي و رفع افكار منفي و غيرمنطقي بايد انجام دهيد و هرچند تحت تنگنا و فشار زيادي باشيد بايد بپذيريد كه هميشه براي مديريت شرايط دشواري كه با آن مواجه هستيد راه هايي غير از خاتمه دادن به زندگي وجود دارد.
نگاه شما به عقب است؛ به تجربه هاي تلخ و تلاش هاي بي نتيجه اي كه داشته ايد و ذهن تان متمركز منفي ها شده و نيمه پر ليوان را ديگر نمي بينيد. يك درمانگر مهارت ذهن آگاهي را به شما آموزش مي دهد اين كه چطور آگاهي و عملكردي بدون قضاوت تجربه هاي زندگي داشته باشيد. كاهش تفكر قضاوتي، حال بد شما را به حال خوب تبديل مي كند و هدف گذاري براي زندگي و شكوفايي استعدادهايتان را ممكن مي سازد كه در اين جهت بايد از يك مشاور متخصص حضوري كمك بگيريد و با تبديل اهداف بلند مدت به كوتاه مدت و شروع كردن از قدم هاي كوچك، به موفقيت هاي دلخواه تان نزديك و نزديك تر شويد.
2. براي يك سال زنده بمانيد
براي مردن عجله نكنيد چون هميشه براي مردن فرصت هست؛ براي زندگي ست كه هميشه فرصت نيست. بنابراين به خودتان قول بدهيد تا يك سال دست به خودكشي نزنيد.
3. نگاهي به پايين دست داشته باشيد
قبول داريم گاهي مشكلات بارش مي گيرد و فشار مي آورد. در اين مواقع بايد از اطرافيان نيز كمك گرفت. شايد كمك مالي نكنند يا نتوانند براي شما كار پيدا كنند اما كمك فكري خواهند داد. افراد زيادي شبيه شما سال ها و شايد بيش از ده سال پيگير شغلي مناسب بوده اند تا الان به آن رسيده اند و چندين سال با يك شغل كم درآمد يا حتي نامناسب كنار آمده اند. ساختار دنيا همين است. همان طور كه در دنيا شب و روز هست، قوي و ضعيف هم هست، بي پول و پولدار هم هست، شاغل و بيكار هم هست، سالم و بيمار هم هست و دنيا با همين پستي و بلندي هايش دنياست. در دنيا معمولا به چيزي كه مي خواهيد مي رسيد اما نه به آساني. وضع اقتصادي آشفته و بيكاري، مخصوص شما به تنهائي نيست پس خود را در سختي تنها ندانيد. زياد خود را با بهترين ها مقايسه نكنيد و به پايين دست هم نيم نگاهي داشته باشيد. خودكشي در شان شما نيست چون دليل بر ضعف و عقب نشيني ست و انسان هاي ضعيف وقتي با كوچك ترين مشكلي روبرو مي شوند به نزديك ترين راه حل يعني اعتياد يا خودكشي فكر مي كنند در حالي كه بايد مهارت حل مسئله را بياموزند. شما فقط ديسك كمر داريد بيماري رايجي كه به خاطر آن دنيا به آخر نمي رسد و ما گاهي بايد نگاهي به برخي برنامه هاي تلويزيون بيندازيم تا ببينيم افرادي كه حتي قطع نخاع بوده اند يا به بيماري هايي لاعلاج و سخت و غيرقابل تحمل مبتلا بوده اند چگونه با توكل بر خدا و قدرت اراده، به موفقيت هاي عجيب و غريبي رسيده اند.
4. خود را تنها نكنيد
از تنهايي فرار كنيد. در جمع باشيد حتي اگر احساس سنگيني داشته باشيد. با افراد شاد معاشرت كنيد تا بتوانيد نعمت هاي خود را ببينيد و فقط به نداشتن ها فكر نكنيد. در اين معاشرت ها گاهي رنج و بدبختي ديگران را هم مي بينيد. مي بينيد كه دنيا سختي و تلخي دارد و مي توانيد اين واقعيت را با تمام وجود بپذيريد و با فكر كردن به زندگي هاي سخت تر، وضعيتي كه در آن هستيد را بر خود آسان كنيد. از كساني كه زندگي به ظاهر خوب و حال خوب دارند انرژي مثبت بگيريد، اراده كنيد و خود را از همه غم ها رها كنيد و حال خوب را حتي براي چند دقيقه تجربه كنيد. مي توانيد از يك مشاور درباره مهارت هاي بين فردي سوال كنيد. به طوركلي وقتي احساس اندوه و پريشاني داريد يكي از كارهايي كه براي حواس برگرداني و تحمل اندوه و پريشاني مي توانيد انجام دهيد اين است كه به يك دوست صميمي تلفن بزنيد يا هر كاري كه به فرونشاني موقت شرايط درددناك كمك كند. وقتي مشكلات بر سرتان هوار مي شود و افكار منفي ناخواسته به ذهن هجوم مي آورند يك ديوار خيالي بين خود و مشكلات بكشيد.
5. خودتان باشيد
نياز نيست بي حوصلگي و ديگر حالات و رفتارهاي هيجان مدار خودتان را مخفي كنيد. احساس شرم نداشته باشيد. مهارت جرأت مندي را تجربه كنيد و راحت نه بگوييد، راحت بخنديد و راحت گريه كنيد و به دليل حالي كه داريد به هيچ وجه خود را سرزنش نكنيد. احساسات و حالات خود را نزد افراد مورد اعتماد شرح دهيد بدون اين كه قضاوتي داشته باشيد يا آن ها را سركوب كنيد. توصيف، پذيرش و درك به جاي قضاوت كردن، يك راه درمان شماست. وقتي سكوت را مي شكنيد هدف تان فقط حرف زدن باشد چون صحبت كردن هميشه راهي براي رسيدن به راه حل نيست بلكه گاهي خود راه حل است.
6. خودتان را دوست داشته باشيد
خاطرات مربوط به كساني كه به دنبال كار نزد آن ها رفتيد را در يك دفتر بنويسيد و از اين به بعد در حال و اكنون زندگي كنيد. همچنان كه به صورت روزانه پيگير يك شغل مناسب هستيد احترام گذاشتن به خود را هم تمرين كنيد و براي آن برنامه ريزي كنيد. در هفته يك روز را به تفريح دسته جمعي كه خانواده و دوستان يا خودتان ترتيب داده ايد و يك روز را به تماشاي فيلم اختصاص بدهيد و با فيلم ها و موسيقي هاي حماسي و آرامشبخش به خودتان هيجان مثبت بدهيد. از مسافرت غافل نشويد. ميوه جات و سبزيجات تازه، مغزها و غذاهاي سالم خانگي استفاده كنيد. در يك سالن ورزشي ثبت نام هرروزه داشته باشيد و اگر برايتان سخت است فعلا سه روز در هفته برويد. نماز را به جماعت و در مسجد بخوانيد و در بعضي فعاليت هاي مسجد شركت كنيد. هر روز ساعت ده صبح (يا ساعت مشخص ديگري) اتاق تان را مرتب كنيد. هر روز به يك نفر كمك كنيد.
كتاب «از حال بد به حال خوب» نوشته‌ دكتر «ديويد برنز» و ترجمه‌ «مهدي قراچه ‌داغي» و «انسان در جستجوي معنا»، از دكتر ويكتور فرانكل را تهيه يا دانلود كنيد و بخوانيد.
با مراجعه به وب ‌سايت سازمان نظام روان ‌شناسي، مراكز مشاوره معتبر در شهر يا مركز استان خود را بشناسيد و مراجعه حضوري را جدي بگيريد. لينك زير شما را به اين صفحه هدايت مي‌كند: http://www.pcoiran.ir/fa/marakez/markaz_HH اميد كه نابيناي داشته هاي زندگي خود نباشيم. شما را به خداي بزرگ مي سپاريم و سلامت و سعادت و آرامش را برايتان آرزومنديم.
ضمن تشكر از اعتماد شما، اگر درباره پاسخ ارائه شده، انتقاد يا پيشنهادي داريد، نظر خود را از طريق فرم «ارسال پرسش»، ارسال نماييد. شما مي‌توانيد از طريق: ـ شماره تماس (096400)؛ ـ سامانه هاي پيامكي (30009640) و (30007461) براي سؤالات غير فقهي؛ ـ و وب سايت (http://www.askdin.com) با كارشناسان اين مركز مرتبط شويد.